Sınırlama Bariyerleri

Bu çalışmanın amacı mekanik sınırlama ve toplama işlerinde kullanılan Bariyerler hakkında sizlere bir takım temel bilgileri sağlamak ve alımlarınızı doğru bir şekilde yapmanıza yardımcı olmaktır.
Zira bu ekipmanlar kaza anında kullanılacak ekipmanlar olup “çalışmama” gibi bir lüksleri yoktur. Bunlar ı Yangın Söndürme cihazları gibi düşünebilirsiniz bir yangın esnasında bastığınızda çalışmalılar ama biliyorsunuz ki her yangın söndürücüde her yangında kullanılamaz. Dolayısı ile doğru seçim, kalite, koruma ve bakım önemlidir.
SINIRLAMA BARİYERLERİBir dökülme olduğunda en önemli şey dökülmeyi en kısa zamanda sınırlamaktır, eğer bunu yapabilirseniz çevre tahribatını ve temizleme masraflarını asgari düzeyde tutabilirsiniz. Müdahale Bariyerlerini iki ana gurupta inceleyebiliriz;
Çit tipi Bariyerler
Perde tipi bariyerler
Bariyerlerin seçimi tamamen su yapısına bağlıdır, bunu düzenleyen ana standartlar OPA90 ve ASTM F1523. Denizcilik müsteşarlığının konuyla ilgili olarak yayınladığı 2009/6 sayılı genelgede de Mendirek içi ve dışı olarak kullanılacak bariyerlerin ebatsal değerlerini bulabilirsiniz.
 
Çok genel olarak; 
Çit tipi denilen bariyerler sadece akıntının olmadığı, rüzgârın etkilemediği yerlerde sakin sularda, mendirek içlerinde, göllerde kullanılır.
İki tekne arasında “U” ya da “V” pozisyonlarında çekilerek petrol toplama işlemlerinde kullanılamazlar.
İçlerinde sünger, gevşek malzeme bulunanlar, dikişli olanlar zaman içinde su alırlar ve batarlar.
Isıl kaynaklı olmaları, üst kısımda gergi halatı olması, alttaki zincirin iyi bir şekilde galvanizlenmiş olması zinciri koruma amaçlı çinko anotlu olmaları ve burulmamaları için he iki elemanın boylarının orantılı olması gerekmektedir.
Eğer bariyerleri açık denizde ya da denize açık bir yerde kullanacaksanız yani kullanacağınız yerde akıntı, rüzgâr var yâda bariyerleri iki tekne arasında çekerek döküntüyü toplayacaksanız perde tipi olarak adlandırılan ya dairesel dolu kesitli bariyerler yâda şişme bariyerler kullanmalısınız.
 
Şişme bariyerler hafif ve tambur üzerinde depolandıklarından gemi üzerinde kolaylıkla taşınabilirler.
Silindirik dolgu tip bariyerler ise tambura sarılamadıklarından konteynerda depolanırlar dolayısıyla sahil ve yakın sahil uygulamaları için daha uygundurlar.
 
Yüzdürücü haznesi: Bariyerin yüzmesini sağlayan ve içinde hava yâda köpük benzeri su üzerinde yüzen bir malzemenin bulunduğu kısımdır. Dalgalı denizlerde yâda ağır bariyerlerde kullanılan yüzdürücülerin daha fazla kaldırma gücüne ihtiyaç duymaları sebebiyle daha büyük yüzdürücü malzemesine sahip olmaları gerekir. İçi hava dolu yüzdürücüler genelde köpük bazlı yüzdürücülere kıyasla daha fazla kaldırma gücü sağlarlar, Yüzdürücünün kaldırma gücü, bariyerin tasarımı yapılırken belirlenen “freeboard” ve “draft” ın sağlanması için önemlidir.
Bunun için yüzdürücü tarafından sağlanan kaldırma gücünün boom’un kendi ağırlığı, (balast dâhil) dalga ve akıntılar tarafından yaratılan dikey kuvvetleri karşılaması gerekir.
Fribord: Bariyerin su üzerindeki asgari yüksekliği olarak tanımlanır ve yakıtın bariyerin üzerinden akmasını engeller, ancak çok yüksek olursa bariyer çok daha fazla rüzgâr etkisinde kalır. Açık denizde, yüksek dalgalarda bariyerlerin fribordlarını muhafaza etmeleri gerekir, bu durumda bariyerler olabildiğince esnek olmalıdırlar ki dalganın her geçişin de yaşanan yükselme ve düşme esnasında fribord ortadan kalkmasın.
Etek: Yüzdürücü kısmın altında kalan sürekli kısım etek olarak adlandırılır ve yakıtın sınırlanması için bariyer görevi görür belirli bir ölçeğe kadar etek boyunu uzun olması yakıtın sınırlanması için faydalıdır, ancak bununda yapılacak uygulamaya bağlı olarak en fazla yarar sağlayacağı bir ebadı vardır. Etek alanı ile bariyere iletilecek akıntı kuvveti doğru orantılı olduğu için, etek boyunun gereğinden fazla uzun tutulması bariyer ve gergi elemanları üzerine gereksiz yük bindirir.
Gergi elemanı: Bariyerin üzerinde yatay yükleri taşıyan yapıya bu ad verilir. Gergi elamanları etek yâda fribord boyunca yerleştirilmiş olan kablo, zincir ya da iplerden oluşur. Gergi elemanın pozisyonu bariyerin su üzerinde yüzüşüne etki eder.
Balast: Etek kısmının su içinde dik durmasını sağlar, balastlar seri şekilde bağlanmış şekilde ya da etek boyunca sürekli olabilirler. Ağırlık olarak zincir, metal çubuklar kullanılır. Balastın görevi eteği dik pozisyonda tutmak olmasına karşın eğer gergi elemanı su seviyesinde ise akıntılar etek kısmının dik yapısını bozar ve bariyerin altından yakıtın kaçmasına neden olur.
BARİYERLER Nasıl İşlev Görür: Karşılaşılan uygulama çeşitliliğinde bariyerlerin üç karakteri onların performansının belirlenmesinde ana unsurlardır.
  Kaldırma gücü,
  Devrilme dayanımı,
  Batma – Çıkama dayanımı,
 
Kaldırma Gücü; Bariyerin yüzmesi ve yeterli fribord sağlanması açısından önemlidir ve aşağıdaki şekillerde tanımlanır.
  Brüt Yüzerlik - Sephiye: Bariyerin tamamı ile tatlı suya batırıldığında, bariyerle yer değiştiren suyun ağırlığıdır.
  Brüt yüzerlik / Ağırlık oranı; Brüt Yüzerlik değerinin Bariyer ağırlığına bölünmesi ile buluna değer. (4:1 ya da 14:1 gibi)
  Yedek Yüzerlik – Sephiye: Brüt yüzerlik değerinden Bariyer ağırlığının çıkarılmasıyla elde edilen değerdir Gross Buoyancy.
  Yedek Yüzerlik / Ağırlık oranı; Yedek Yüzerlik değerinin Bariyer ağırlığına bölünmesiyle elde edilen değer. (3:1 ya da 13:1 gibi)
 
Devrilme dayanımı: Bariyerin dik pozisyonundan dalga, rüzgâr yâda akıntı etkisi ile sapmasıdır. Bu durumlarda eğer etek aşırı miktarda eğilirse ya da bariyer devrilirse alt kesimden yakıt kaçabilir. Bunun sebepleri; etek boyunca yeterli balast olmaması, ana gergi elemanının su seviyene yakın olması ya da eteğin sert olması sebebiyle akıntı tarafından ötelenmesi olabilir.
Bariyerin bu durumlara karşı olan hassasiyeti “Devrilme Dayanımı” ile ölçülür. Eğer bir boom dik durmaya meyilli ise “Devrilme dayanımı” yüksektir. Bariyeri dik pozisyondan devirmek için gereken tork miktarı “Devrilme Dayanımı” olarak nitelenir.
Devrilme Oranını iyileştirmek için etek boyunca sağlanan balast ağırlığı arttırılabilir ya da yüzdürücü alanı bariyer merkezinden uzaklaştırılır. Bu ikinci yol gerçekte en etkili olandır zira “Devrilme dayanımı” su seviyesinde ki alanla ağırlık merkezi arasındaki mesafenin karesiyle çarpılması ile orantılıdır. Bunun yanı sıra gergi elemanlarının etek boyunca alt seviyede olması ”Devrilme Dayanımını” arttırır ve bariyerin yerinde durmasına yardımcı olur.
Batma - Çıkma Dayanımı,  Bariyerin su yüzeyin dikey hareketlerine karşı ne şekilde karşı koyabildiğinin ölçüsüdür. Eğer bir bariyer yüksek Batma - Çıkma dayanımına sahipse su yüzeyinin hareketlerini o kadar iyi bir şekilde takip eder, eğer dayanımı yoksa dalga geçerken dalganın altında kalır. Eğer bariyer eteği sert ise yâda balast oynak olamayan katı şekilde ise etek altı dalga geçişlerinde su seviyesinin üzerinde dahi kalabilir. Batma - Çıkma Dayanımı, su düzlem alanı olarak adlandırılan ve bariyerin su hattında oluşturduğu yatay alan ile doğru orantılıdır. “Su Düzlem Alanı” ne kadar büyükse “Batma – Çıkma” dayanımı o derce yüksektir. İşte bu sebeple çit tipi bariyerler dalgalı ortamda başarılı olamazlar.
BARİYER ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
Öncelikle alacağınız bariyerin, tipinin, fribord ve draft değerinin kullanacağınız ortama uygun olması gerekir bunda belirleyici faktörleri daha önce anlattık. Dikkat edilmesi gereken diğer hususlar ise;
  Toplam dayanım: ASTM F1093 metodu ile yapılan test neticesinde bulunur, eğer bariyer gerilirse gergi elamanları kopmadan çok daha önce bariyer kopabilir. Bu değer bariyer için gerçek dayanım değeridir.
  Dokuma çekme dayanımı: Bariyerde kullanılan dokuma ASTM D751 metodu çekme ve yırtılma için test edilir. Bu konuya dikkate edelim zira bazı üreticiler, kamyon brandasından ya da ucuz dokumalarla bariyer üretmektedirler.
  Üretim metodu; Bazı üreticiler hala daha bariyerleri dikerek üretmektedirler, bu bariyerler su içine konulduklarında dikiş yerlerinden içlerine su – petrol almakta alarak ağırlaşmakta ve zaten düşük olan kaldırma güçlerini kaybetmektedirler. Ayrıca dikişler zaman içinde çürümektedir. Bu sorundan kurtulmak için Isıl işlemle üretilen bariyerleri tercih edin.
  Yüzdürücü malzemesi; Yüzdürücü olarak kullanılan malzemenin “kapalı hücre tipi” olması gerekir açık hücre sünger gibidir içine su alır, 
 
Son olarak 2009/6 sayılı genelgede Bariyerlerle ilgili bazı belirtimlere dikkatinizi çekmek istiyorum
5-Silindirik dolgu veya silindirik şişme tip haricindeki önleme bariyerleri, kıyı tesisinin bulunduğu bölgedeki ortalama akıntı ve ortalama rüzgâr etkisi ile dengesi bozulmayacak şekilde dizayn edilmiş olmak zorundadır. Müsteşarlıkça uygulamaya ilişkin yapılacak denetimlerde, söz konusu şekilde dizayn edilmemiş bariyerler, uygun bariyer olarak kabul edilmeyecektir
7-Bariyerler ve bağlantılarına ait uluslararası bir kurum/kuruluştan (U.S. Coast Guard ve Ohmsett gibi bariyer testi yapan bir kurum/kuruluş veya Türk Loydu gibi uluslararası bir tanınmış kuruluş) uygunluk belgesi olmak zorundadır(Uygunluk belgesi olmayan malzemelerin üretici firma tarafından tipini, raf ömrünü, denizde kullanım süresini, üretim yılını, kaldırma kuvveti / ağırlık oranını, gerilme mukavemetini ve firma taahhüdünü içeren bir belge düzenlenecek olup; bu belgenin içeriğinde yer alan değerlerin gerçeği yansıtmadığının denetimler esnasında tespiti durumunda söz konusu malzeme muteber sayılmaz Bahsi geçen malzemenin kullanımı esnasında oluşan zararlar, malzemenin standart altı olmasından kaynaklı zararlar ile kısıtlı olmak üzere üretici firma tarafından karşılanacak olup; firma taahhütnamesinde açıkça belirtilecektir 
10-Tambura sarılı bulunan önleme bariyerlerinin, tamburun dönüş hızını azaltabilecek ve gerektiğinde durdurabilecek kabiliyette fren tertibatı bulunacaktır. Önleme bariyerinin denize serilmesi esnasında, bariyer deniz aracı tarafından çekilerek makaradan boşaltılmayacaktır (Bakınız Şekil 3-a ve 3-b). Önleme bariyerini tambura saracak ve tambura sarılı önleme bariyerini boşaltacak nitelikte mekanik, hidrolik vb. yöntemle çalışan vira-mayna mekanizması bulunacaktır
Genelge açık olarak bir takım kurallar koymuş, bunların sağlanması üreticilerin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir. İstenen uygunluk belgesi yoksa firma taahhüt ünün verilmesi gerekiyor. Lütfen dikkat bu taahhüt “Yetkili” kişilerce imzalanmış olsun.
Sizler doğru ürünü alırsanız olabilecek bir dökülmeyi zamanında sınırlarsınız eğer bu gerçekleşmez ise çok yüksek temizlik masrafları, tazminatlar öder ve kurallara uygun ekipmanlarınız olmadığı için sigorta firmanızla zararların tazmini konusunda sorunlar yaşayabilirsiniz.